Efnahagsmálin - kreppa eða þurrð

Það er kanski tilvalið að halda áfram að tala um gengi krónunnar, nú þegar liðnir eru nærri 18 mánuðir frá síðustu færslu.

Gengið hefur á undanförnum mánuðum fallið gífurlega, fall er kanski of vægt orð, hrapað væri nær lagi þar sem gengisvísitalan er komin upp fyrir 200.  Gengisvísitalan var búin að vera að rokka á milli 110-120 í nokkur ár, sem var reyndar of hátt gengi.  En við þetta hrap er það komið langt niður fyrir það sem eðlilegt getur talist.

Það stefnir allt í almenna kreppu, en hún er ekki ennþá skollin á,  ástandið núna er meira líkt því að stytt hafi upp eftir að úrhellisrigningu, sem leitt hefur af sér flóð, þar sem fjármagni hefur rignt yfir heiminn.  Bankarnir eru eins og dælumenn sem hafa verið að dæla þessu flóði.  Og nú þegar styttir upp hættir vatnið að streyma og flóðið sjatnar.  Þá er staðan einfaldlega orðin þannig að það er ekkert vatn eftir til að dæla.  Kreppan kemur því aðeins að það komi ekki meira vatn (lausafjármagn) þá kemur þurrkatíð, en kreppu má líkja við þurrka, þeir eru góðir í hófi, en vatn er undirstaða þess að líf þrífist.  Fjármagn er undirstaða þess að eðlilegt viðskiptalíf þrífist.

Menn horfa með skelfingu á að hlutabréfavísitalan sé komin niður fyrir 4.000 stig, ef ég man rétt var hún rétt í kringum 1.000 á árinu 2001.  Með lauslegum útreikningi fann ég það út að ávöxtun á hlutabréfum í sömu körfu og vísitalan hafi verið rétt í kringum 16% á ári síðustu 7 árin, sem þótti alls ekki svo slæm ávöxun þegar ég var í skóla fyrir 20 árum og þykir kannski enn.

Að lokum ætla ég að fara nokkrum orðum um peningamálastefnuna og vaxtastig.  Sumir segja að í ljósi atburða undanfarinna daga sé hún gjaldþrota.  Þar get ég ekki verið annað en ósammála, hún er loksins farin að virka, nú þegar flóð af fjármagni erlendis frá er sjatnað.  Síðastliðin 7 ár hefur Seðlabankinn reynt að stýra verðbólgunni með vöxtum, en áhrifin hafa verið svipuð og ætla að stýra lónhæðinni við Kárahnjúka með því að moka úr því með matskeið.  Núna eru áhrifin af því að eyða mikið meiru en aflað var, og fjármagna það með erlendum lántökum að koma fram.  Gallinn á kerfinu var ekki stefnan heldur þau tæki og tól sem notuð voru til að stýra með.  Ég heyrði í fréttunum að einhver spekingurinn hjá Bloomberg hefði sagt að það þyrfti að hækka stýrivextina meira og ég er satt best að segja á sömu skoðun, þar sem þeir ná varla verbólgustiginu í landinu eins og það er núna.  Það er engum til góðs að stýrivextir séu lægri en verðbólgan.

Til að vaxtahækkanir Seðlabankans hefðu meiri áhrif hefi hann þurft að kaupa gjaldeyri á þessum tíma, það hefði dregið úr innflutningi og þar af leiðandi dregið úr viðskiptahallanum.  Áhrifin á neysluna hefðu verið þau að kaupmátturinn hefði verið minni sem hefði leitt til minni þennslu.   Það er gott að vera vitur eftir á - því ef þetta hefði verið gert væri gjaldeyrisforði landsins slíkur að krónan hefði ekki fallið, jafnvel styrkst í lausafjárkreppunni.  Ég veit að vísu ekki hvort hann átti peninga til að kaupa gjaldeyri á þessum tíma.

Er flótti Marel frá Ísafirði afleiðing framfarastefnu ríkisstjórnarinnar?

Hörður Arnarson forstjóri Marel hf.  sagði á síðasta ári, á iðnþingi minnir mig, að ef áframhald yrði á þeirri gengisstefnu sem verið hefði ríkjandi, þ.e. háu gengi krónunnar, myndi það leiða til þess að fyrirtæki í útflutningi færðu starfsemi sína til annarra landa.

 Nú hefur Marel hf. ákveðið að leggja niður litlu starfseininguna á Íslandi og færa þá framleiðslu sem þar er annað.  Mjög sennilegt er að það verði í nýju verksmiðjuna sem Marel samsteypan er að byggja í Slóveníu.  Spurningin er hins vegar hversu lengi Marel sjái sér fært að halda áfram framleiðlu í Garðabæ.

 Forsenda þess að fyrirtæki sem eru í útflutningi geti haldið áfram að framleiða sína vöru á Íslandi er að það vinnuafl sem notað er við framleiðsluna sé ekki mikið dýrara en annars staðar.  Þeir aðilar sem stunda rekstur á Íslandi hafa ekki janf miklum skyldum að gegna gagnvart starfsmönnum sínum og þeir virðast hafa gagnvart þeim sem leggja þeim til fé til rekstrarins.   Þannig að þegar það er orðið ódýrara að færa starfsemina annað - með fjárfestingarkostnaði - heldur en halda henni áfram á sama stað,  þá er hún einfaldlega færð annað. 

Málið er nefnilega að til að fá peninga til rekstrarins þarftu að skila betri árangri (meiri arði og hækkun á hlutafé), heldur en aðrir.  Annars fara peningarnir þangað.  

Það er kanski orðið athugunarefni hvort búið sé að gera rekstrarumhverfi fyrirtækja á Íslandi þannig að þau séu byrjuð að færa starfsemi sína annað.  Er það fórnin sem við erum að færa fyrir stórar virkjanir og álver?

Geir: Hægt að framlengja framfaraskeiðið

Ísafjörður er ekki á Íslandi?

“Það er ekki lengra frá Finnlandi til Íslands en Ísafirði”  Þessa setningu las ég í Fréttablaðinu í dag, nánar tiltekið í viðtali við Eirík Örn Norðdal, sem titlaður er sem rithöfundur og Nýhilisti í þessu viðtali.   Þetta er ansi merkileg setning fyrir margra hluta sakir.   

Eiríkur ísfirðingur að uppruna, alinn þar upp og hefur búið þar undanfarin ár – eftir að hafa verið á flakki um heiminn um skeið.  Það eitt að maður sem fæddur og alinn upp á Ísafirði geri sér grein fyrir að Ísafjörður er ekki á Íslandi er stórmerkilegt.  Og þó.  Hann veit, eins og er að Vestfirðir tilheyra ekki Íslandi, nema þegar kosið er til Alþingis og þegar skera þarf niður kostnað ríkisins vegna þenslu á Íslandi – þó þessi þensla hafi aldrei náð til Vestfjarða og þar hafi vandamálið verið samdráttur í atvinnulífinu og fólksfækkun. 

Helsta lausn stjórnmálamanna, og margra heimamanna hefur verið fólgin í því að lofa jarðgöngum og öðrum samgöngumannvirkjum og koma á háskólamenntun á svæðinu.  Svo eiga störfin fyrir alla háskólaborgarana – þá sérstaklega viðskiptafræðinga en flestir eru í því námi (í fjarnámi) – að skapast af sjálfu sér, þegar þeir eru orðnir nógu margir.   Þangað til geta þeir svarað í símann fyrir þau fyrirtæki og stofnanir sem bregðast við kallinu um að færa störf út á land, á meðan þau störf sem gera meiri kröfur til starfsmanna eru færð til Íslands. 

Þetta var ekki misritun, því það þarf ekki annað en hlusta á útvarp til að heyra að Ísland nær ekki nema 100 km út fyrir Reykjavík.   

Þá byrja ég loksins

Þá er komið að því að prófa bloggið - spurningin er bara hvað á að blogga um

Á ég að blogga um mig og mína, þjóðmálin - eða bara bulla eins og flestir bloggarar virðast gera.

 

Kanski er sniðugt að nota þennan vettvang til að láta í ljós pirring yfir  því sem er að gerast - eins og aðgerðir stjórnmálamanna .  vinsælasta pirringsefni mitt eru skattamál - enda hef ég aldrei getað skilið hvernig á því stendur að þeir tekjulægri borgi hærra hlutfall af næstu tekjum í skatt en þeir sem eru tekjumeiri. (útskýri þetta seinna)

Ég ætla svo sannarlega að mér verði ekki ruglað saman við hann nafna minn, ráðherrann, því að það er eins og það sé sama hvenær hann opnar munninn þá er hann með skoðanir sem eru andstæðar mínum. 

en nú er nóg komið í bili

Fyrsta bloggfærsla

Þessi færsla er búin til af kerfinu þegar notandi er stofnaður. Henni má eyða eða breyta að vild.